Sustainability training at Spanish public faculties of education: a virtual ethnography

Autores

DOI:

https://doi.org/10.51359/2448-0215.2022.253875

Palavras-chave:

higher education, sustainable development, training, universities, virtual etnography.

Resumo

Various institutional statements and official documents refer to the Sustainable Development Goals and sustainability training. This should imply a university education in these values, considering that those who are going to train the new generations, in the Spanish State, must pass through the faculties of education.

Through an investigation developed thanks to the methodology and design of virtual ethnography, the web pages of all the Spanish public faculties of education were analyzed, managing to find few training options during the initial period of the 2020/2021 academic year, specifically during the months of September and October, in a reality that reflects deficiencies that should be corrected immediately.

Education for sustainability cannot be a priority in the 2030 Agenda and yet, in future education professionals, remain in a declaration of intentions, or something that implies little more than some isolated training course, and the results of the research show that the object of study barely manages to be found in the training offered. In the same way, being able to find training for education in sustainability should not involve an arduous research within the official websites, since this would not reflect a priority approach on the part of the institutions.

Biografia do Autor

Antonio Nadal Masegosa, Universidad de Málaga

Licenciatura en Pedagogía (Universidad de Málaga). Máster en Gestión de la Cooperación Internacional y de las ONGs (Universidad de Granada). Doctor en Pedagogía (Universidad de Málaga). Profesor del Departamento de Teoría e Historia de la Educación y Métodos de Investigación y Diagnóstico en Educación, Facultad de Ciencias de la Educación, Universidad de Málaga. Director del Grupo Internacional de Investigación Eumed. Presidente adjunto para el Estado español del Centro Latinoamericano de Estudios en Epistemología Pedagógica. Componente del grupo HUM 246. Cultura de la diversidad y escuela. (Didáctica y Organización Escolar. Facultad de Ciencias de la Educación. Universidad de Málaga). Miembro del proyecto I+D+I del Ministerio de Ciencia, Innovación y Universidades (Estado español): Transición a la Secundaria Obligatoria. Impacto y Consecuencias pedagógicas (Referencia: PID2019- 109994RA-I00). Miembro de la Red Iberoamericana de Pedagogía (Colombia). Miembro del Proyecto de Innovación Educativa 19-036: Implementación de Mejoras en el proceso de enseñanza-aprendizaje de la Educación Patrimonial en Humanidades, Ciencias Sociales y Educación (Universidad de Málaga).

Lucía Rodríguez-Olay, Universidad de Oviedo

Doctora en Filología por la Universidad de Oviedo y Master en Igualdad de Mujeres y Hombres por la Universidad del País Vasco. Profesora asociada de la Universidad de Oviedo en el departamento de Ciencias de la Educación y Coordinadora Nacional del programa Gigas for Schools. Acreditada por la ANECA con las figuras de Profesora Contratada Doctora y Profesora de Universidad Privada.
Actualmente estoy realizando mi segundo doctorado dentro del programa de doctorado de Equidad e Innovación con una tesis doctoral sobre la Literatura Infantil y Juvenil actual y su influencia en la creación de estereotipos de género en el alumnado de Primaria.
Mis intereses y líneas de investigación se centran en cuestiones de género, literatura, innovación educativa, evaluación, autoevaluación, formación del profesorado, emprendimiento y tecnología.

Referências

ADAMS, R., MARTIN, S. AND BOOM, K. (2018). University culture and sustainability: designing and implementing an enabling framework. Journal of Cleaner Production, 171, 434-445. Doi: 10.1016/j.jclepro.2017.10.032

ALMEIDA, G. & SORIANO-SIERRA, E. (2017). Etnografia como estratégia investigativa da cultura organizacional para a sustentabilidade. Revista de Gestão Social e Ambiental, 11(1), 38-55. Doi: http://dx.doi.org/10.24857/rgsa.v11i1.1234

ARBAT, E., CALABUIG, T., CABRUJA, T., JUANDÓ, J., LUSSÀ, R., MEDIR, R.M., ROMERO, A. & VILA, J. (2010). Guia per a l’Adaptació a l’Espai Europeu d’Educació Superior. 10. Competències transversals: SOSTENIBILITAT. Programa de Suport a la Qualitat Docent. Retrieved from https://www.udg.edu/ca/portals/50/Sostenibilitat/Formaci%C3%B3/Guia10.pdf?ver=2020-02-27-104957-623

BEACH, D., BAGLEY, C. & MARQUES, S. (Eds.). (2018). The Wiley Handbook of Ethnography of Education. John Wiley & Sons, Incorporated.

BENDER, L. (2020). Key Messages and Actions for COVID-19 Prevention and Control in Schools.

UNICEF. Retrieved from https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/key-messages-and-actions-for-covid-19-prevention-and-control-in-schools-march-2020.pdf?sfvrsn=baf81d52_4

CRUE. (2020). Convocatoria CRUE-CSIC-Santander. Fondo Supera Covid-19. Retrieved from https://www.crue.org/wp-content/uploads/2020/09/2020.04.21-Convocatoria-Fondo-SUPERA-COVID-19.pdf

DE HOOGE, I. E. & VAN DAM, Y. K. (2019) Reach out and touch: student training community projects for sustainability - a case study. International Journal of Sustainability in Higher Education, 20(7), 1278-1289. Doi: 10.1108/IJSHE-11-2018-0222

DUQUE, I., ORTIZ, C., SAMPER, J. & MILLÁN, G. (2020) Mapping repertoires of collective action facing the COVID-19 pandemic in informal settlements in Latin American cities. Environment & Urbanization, 32(2), 523-546. Doi: 0.1177/0956247820944823

FACULTADE DE CIENCIAS DA EDUCACIÓN. UNIVERSIDADE DA CORUÑA. (2020). Green Campus na Facultade de Ciencias da Educación. Retrieved from https://www.educacion.udc.es/index.php?pagina=green-campus#

GALINDO, P. (2020, December 7). Cátedras universitarias vendidas a sucios intereses empresariales: otra forma de greenwashing. BlogSOStenible: Noticias medioambientales y datos… aportando soluciones. Retrieved from https://blogsostenible.wordpress.com/2020/12/07/catedras-universitarias-vendidas-a-sucios-intereses-greenwashing/

GARCÍA-GONZALEZ, E. (2017). Análisis de la presencia de los principios de sostenibilidad en propuestas metodológicas universitárias: Estudio de propuestas concretas en la Universidad de Cádiz. Departamento de Didáctica. Universidad de Cádiz. Enero 2016 (Tesis doctoral dirigida por los Drs. Dña. Pilar Azcárate y D. Antonio Navarrete). Teoría Educativa, 29(1), 300-302. Retrieved from https://gredos.usal.es/jspui/bitstream/10366/133992/1/Analisis_de_la_presencia_de_los_principi.pdf

HEWSON, C. (2016). Ethics Issues in Digital Methods Research. In Snee, H., Hine, C., Morey, Y., Roberts, S. & Watson, H. (Eds.), Digital Methods for Social Science. An Interdisciplinary Guide to Research Innovation (206-221). Palgrave Macmillan. Doi: 10.1057/9781137453662

HINE, C. (2000). Virtual Ethnography. Sage Publications.

_______. (2017). Ethnography and the Internet: Taking Account of Emerging Technological Landscapes. Fudan Journal Human Social Science, 10, 315-329. Doi: 10.1007/s40647-017-0178-7

HORTON, R. (2020). Offline: Science and politics in the era of COVID-19. The Lancet, 396(10259), 1319. Doi: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)32221-2

LEAL FILHO, W. (2011). The Economic, Social and Political Elements of Climate Change. Springer.

LEAL FILHO, W., & Hemstock, S. L. (2019). Climate Change and the Role of Education. Springer.

MARTÍNEZ-VALDÉS, M. G. (2019). Educar mediante la sostenibilidad: promotor del fortalecimiento universitario. Revista DELOS Desarrollo Local Sostenible, 12(35), 1-11. Retrieved from https://www.eumed.net/rev/delos/35/educacion-sostenibilidad.html

MINISTERIO DE CIENCIA, INNOVACIÓN Y UNIVERSIDADES. GOBIERNO DE ESPAÑA. (2021). QEDU-Búsqueda de títulos. Retrieved from https://www.educacion.gob.es/notasdecorte/busquedaSimple?codTipoEstudio=GRADO&textTitula=&__multiselect_codigosUniversidades=&nomTipoAcceso=Universidad&tipoUniv=T&chkEspana=C&codigosUniversidades=T&codImpIdiomaExtranjero=&codigosProv=00&method:busquedaSimple=Buscar&d-4809369-n=1&codigosAmbitos=109&codigosAmbitos=143&codigosAmbitos=144&codigosAmbitos=149&codigosAmbitos=109&d-4809369-o=1&d-4809369-p=1&codPresencialidad=&__multiselect_codigosAut=&tipoAcceso=1&notaCorte=&__multiselect_codigosProv=&d-4809369-s=nomUniv

MINISTERIO DE UNIVERSIDADES. GOBIERNO DE ESPAÑA. (2020). Recomendaciones del ministerio de universidades a la comunidad universitaria para adaptar el curso universitario 2020-2021 a una presencialidad adaptada y medidas de actuación de las universidades ante un caso sospechoso o uno positivo de Covid-19. Retrieved from https://www.universidades.gob.es/stfls/universidades/ministerio/ficheros/COVID/Recomendaciones_del_Ministerio_de_Universidades_para_adaptar_curso.pdf

MORACI, F., ERRIGO, M. F., FAZIA, C., CAMPISI, T., & CASTELLI, F. (2020). Cities under Pressure: Strategies and Tools to Face Climate Change and Pandemic. Sustainability, 12(7743), 1-31. Doi:10.3390/su12187743

MURILLO-VARGAS, G., GONZALEZ-CAMPO, C. & BRATH, D. (2021). Mapping the Integration of the Sustainable Development Goals in Universities: Is It a Field of Study? Journal of Teacher Education for Sustainability, 22(2), 7-25. https://doi.org/10.2478/jtes-2020-0013

MURGA-MENOYO, M. A. (2017). Universidades en transición. Hacia una transformación institucional orientada al logro de la sostenibilidad. Revista Iberoamericana de Educación, 73, 61-84. Retrieved from http://rieoei.org/rie73a03.pdf

OFICINA DE SEGURETAT, SALUT I MEDI AMBIENT. UNIVERSITAT DE BARCELONA. (2020). KeFaXoKi_UB: campanya de sensibilització ambiental sobre residus. Retrieved from https://www.ub.edu/ossma/actualitat-medi-ambient/campanya-kefaxokiub-20/

PÉREZ-ESCODA, A., JIMÉNEZ-NARROS, C., PERLADO-LAMO-DE-ESPINOSA, M. & PEDRERO-ESTEBAN, L. M. (2020). Social Networks’ Engagement During the COVID-19 Pandemic in Spain: Health Media vs. Healthcare Professionals. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(5261), 1-17. Doi: doi:10.3390/ijerph17145261

PRISMA. (2021). Trasnsparent Reporting of Systematic Reviews and Meta-Analyses. Retrieved from http://prisma-statement.org/

ROBERTS, S., SNEE, H., HINE, C., MOREY, Y., WATSON, H. (Eds.). (2016). Digital Methods for Social Science. An Interdisciplinary Guide to Research Innovation. Palgrave Macmillan.

ROPER, W. (2020) Science, politics, and public health. Science, 370(6515), 385. Doi: 10.1126/science.abf2837

SCIENCE. (2020). Contents. Science, 370(6515), 1-478. Retrieved from https://science.sciencemag.org/content/370/6515

SMART-CAMPUS. UNIVERSIDAD DE MÁLAGA. (2020). Programa de Actividades Ambientales. Curso 2020-2021. Retrieved from https://www.uma.es/smart-campus/info/127367/programa-de-actividades-ambientales2021/

SUMMER COURSES. BIZKAIA ARETOA-UPV/EHU. (2020). Agenda 2030 and the SDGs. Sustainable Development and Business. In Alliance. Retrieved from https://www.uik.eus/en/agenda-2030-y-los-ods-desarrollo-sostenible-y-empresa-en-alianza

THE LANCET. (2020). Current Issue. The Lancet, 396(10259), 1307-1372. Retrieved from https://www.thelancet.com/journals/lancet/issue/vol396no10259/PIIS0140-6736(20)X0043-2

UI GREENMETRIC. (2021). Overall Rankings 2020. Retrieved from http://greenmetric.ui.ac.id/rankings/overall-rankings-2020

UNIVERSIDAD DE ALICANTE. (2020). Protocolo de actuación para el comienzo del curso universitario 2020/21. Retrieved from https://web.ua.es/es/vr-infraestructures/documentos/prevencion/protocolo-de-actuacion-para-el-comienzo-del-curso-universitario-2020-21.pdf

UNIVERSIDAD DE CÓRDOBA. (2020). Aula de Sostenibilidad. Sostenibilización curricular. Retrieved from https://www.uco.es/aulasostenibilidad/index.php/sostenibilizacion-curricular

UNIVERSITAT DE GIRONA. (2019). Formació en Sostenibilitat. Compromís social. Retrieved from https://www.udg.edu/es/compromis-social/arees/sostenibilitat/en-que-treballem/formacio/formacio-en-sostenibilitat

UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO. (2020). Innovación Docente y Objetivos de Desarrollo Sostenible (ODS). Retrieved from https://www.ehu.eus/es/web/bilboko-hezkuntza fakultatea/info_informazio_akademikoa/innovacion_docente_y_objetivos_de_desarrollo_sostenible/edikdit_taldeak/irakaskuntzaren-berrikuntza

VELASCO, S. (2020, October 11). La brecha digital y el miedo a la 'elitización' de la universidad por la covid acompaña a los estudiantes en la vuelta a clase. Público. Retrieved from https://www.publico.es/sociedad/universidades-clases-online-miedo-politicas-privatizadoras-elitizacion-universidad-acompana-estudiantes-vuelta-clase.html

VEIGA, L., BEURON, T. A., LONDERO, L., DAMKE, L. I., SOARES, R. & LUIZ, L. (2019). Barriers to innovation and sustainability in universities: an international comparison. Innovation and sustainability, 20(5), 805-821. Doi: 10.1108/IJSHE-02-2019-0067

WORLD HEALTH ORGANIZATION. (2020). Considerations for school-related public health measures in the context of COVID-19. World Health Organization. Retrieved from https://www.who.int/publications/i/item/considerations-for-school-related-public-health-measures-in-the-context-of-covid-19

Publicado

12-07-2022

Edição

Seção

Artigos: demanda contínua